Ramazan ayının bizlere en güzel katkısı; İrade Kontrolü
Çankırı?da Yeni Gün
Çankırı Özel Karatekin Hastanesi Psikoloji Bölümü, Uzm. Psk. Ayşenur SOYKAN Ramazan’da irade kontrolünün önemli olduğunu söyledi.
Bin aydan daha hayırlı Kadir gecesini de içinde barındıran Ramazan ayı insanlar için bir hidayet rehberi gibidir. Oruç ibadeti İslamın beş temelinden birisidir ve müslümanlara Ramazan ayında bu ibadetin yerine getirilmesi emredilmiştir.
Ramazan ayı boyunca Müslümanlar kendisine verilen nimetlerin farkına varmakta, düşmanlıktan, haramdan ve kötü sözden uzak durmakta ve maneviyatlarını güçlendirme yolunda ibadet etmektedirler. Oruç ibadeti ile özellikle insanın iradesi güçlenmektedir. İnsanı diğer canlılardan ayırt eden en önemli özelliklerden olan ?irade? ile kişiler, tan vaktinin ağarmasından akşam ezanına kadar olan sürede yemek yeme davranışından uzak durmakta yani Allah tarafından emredilene boyun eğmektedirler. Ramazan ayı boyunca iradeyi kontrol etmek kişi için sadece yemek yememek ile sınırlı olmayan bir kavramdır. Kişi Ramazan ayı boyunca iradesi ile kötülükten, haramdan ve saldırganlıktan uzak durarak benliğini eğitebilmekte ve bu irade kontrolünü yaşamının geri kalanına da adapte edebilmektedir.
Kişinin iradeli olması, başka bir deyişle davranışlarını kontrol edebilme yetisi, insana işbirliği içinde yaşamayı, önemli amaçlar gerçekleştirmeyi ve hayat boyunca sağlıklı olmayı sürdürmeyi sağlamaktadır. Ayrıca irade, insanlara plan yapmayı, alternatifler arasından seçim yapmayı, dürtü kontrolünü, istenmeyen düşünceleri bastırmayı ve sosyal davranışları düzenlemeyi sağlama fırsatı vermektedir. Alanyazın göz önüne alındığında davranışlarını kontrol edebilme becerisi yüksek olan kişilerin daha gelişmiş sosyal ilişkiler kurduğu, yüksek iş kalitesi sergilediği ve bu kişilerin zihinsel sağlıklarının daha iyi olduğu görülmektedir. Kişiler hangi durumlarda iradesiz kaldıklarının farkına varmalı ve bu yolda davranışlarını kontrol etmek amaçlı duygu düşünce ve davranışlarını gözden geçirmelidirler.
İnsanlar iradesi olan tek canlı olmasına rağmen kişiler bazen davranışlarını kontrol etmede başarısız olabilirler. Ramazan ayı ile içinde bulunulan açlık ve susuzluk hissi ise iradeyi kontrol etmede güçlük yaşamaya neden olabilmektedir. Açlık ve susuzluğun etkisi ile kişi daha hızlı öfkelenebilmekte ya da daha olumsuz davranışlarda bulunabilmektedir. Bu gibi durumlarda kişi kendisine neden oruç tuttuğunu hatırlatmalıdır. Bir davranışa başlama amacını hatırlamak kişiyi motive edebilmekte ve içinde bulunduğu duruma uygun davranmasını sağlayabilmektedir. Bunun yanı sıra oruç ibadeti anında hızlı öfkelenen kişiler Hz. Muhammed?in (s.a.v.) şu hadisini kendilerine hatırlatmalıdırlar ?Güçlü kimse, güreşte rakibini yenen değil, öfkelendiği zaman kendine hâkim olabilen kimsedir.? Tüm bunlar göz önüne alındığında Ramazan ayının biz Müslümanlara sunduğu sonsuz manevi nimetlerin yanı sıra oruç ile güçlenebilen irade kontrolü de göz önünde bulundurulmalıdır. Oruç ibadetini yerine getirirken kullandığımız iradeye yaşamımızın diğer alanlarında da yer vermeli ve kısa süreli fayda sağlamak yerine uzun süreli ödüle odaklanmalıyız.
News