▌Çankırı’da 71 yıldır süre gelen el emeği göz nuru meslek yorgancılık sanatı
Çankırı’da Yeni Gün
Babadan oğula geçen eskinin zanaatı bu gününün sanatı yorgancılık. Çankırı’da meleğin son ustalarından olan emekli matematik öğretmeni ve yorgan ustası Celal Büyükkıroğlu ile meslek hakkında yaptığımız röportajda,
Yorgan ustası Büyükkıroğlu, yorganın ilk halinden son haline gelinceye kadar geçtiği işlemlerden ve mesleğin son yıllarda yok olmaya yüz tutuğundan bahsetti.
Bu işin babadan gelen bir meslek olduğunu ve 45 yıldır kendisinin yaptığını söyleyen yorgan ustası Celal Büyükkıroğlu, “Benden önce bu mesleği yapan babam vardı. Aynı zamanda dedemde bu işin baş ustalarındandı. Zamanında dedem keçecilik yapıyormuş daha sonra babamla birlikte yorgancılık yapmaya başlamışlar. 1950 Yılından beri devam eden bir meslek bu.. Babam daha önce Trabzon Maçka’da yorgancının yanında çırak olarak çalışmış daha sonra Çankırı’ya gelerek yorgancılığa başlamış. Çankırı’da mesleğin yayılmasında öncü olan ustalardandı. Çıraklıktan ustalığa çok eleman yetiştirdi. Mesleği öğrettiği kişi sayısı 40-50’yi bulur.
Çankırı’da bu mesleği yapanların çoğu babamın yetiştirdiği ustalardan oluşuyor. Çankırı’da şu anda toplamda 4 tane yorgancı var. Ama ikisinin yorgan diken ustası olmaması nedeniyle yorgan dikmiyor. Yorgan diken sadece 2 yer var” dedi..
“Gün geçtikçe bu
meslekte kayboluyor”
Yorgan ustası Büyükkıroğlu, “Gün geçtikçe zamanla bu meslekte kayboluyor. Çırak ve kalfa yetişmiyor. Alttan gelen bir nesil yok. Yorgancılıkta neymiş deyip önemsenmeyen bir meslek haline geldi. Halbuki iyi ve güzel bir meslek bu.. Getirisi çok olan bir meslek ama artık yetiştirecek eleman olmadığı için yok olup gidiyor” diye konuştu.
Yün eskisi kadar
değer görüyor mu?
Yünün hala değerini kaybetmediğini söyleyen Büyükkıroğlu, “Yün şimdi bile çok kıymetli. Yünün değeri Çankırı’da isteyeni tercih edeni çok. Hazır elyaf ve benzeri yorgandan hala daha çok tercih ediliyor. Çankırılılar hazır yorganı tercih etmiyor” şeklinde konuştu.
Aylık kaç tane
yorgan dikiliyor?
Çankırı’da yün yorganın talebinin çok olduğunu belirten Yorgan ustası Büyükkıroğlu, “Taleb edeni çok olduğundan işi yetiştiremiyoruz. Aylık 90 ile 100 arasında yorgan dikimi yapıyoruz. Günde 11 tane yorgan döşeniyor” dedi.
Elaman yetişmemesindeki en büyük etken nedir?
Yorgan ustası Celal Büyükkıroğlu, “Yorgancılık sanatını öğrenmek büyük meşakkat istiyor. Bu işi öğrenmek kolay değil. Artık insanlar çocuğum sanat öğrensin esnaf olsun demiyor. Şimdi herkes devlet işi olsunda ne olursa olsun diyor. Mesleğin kaybolmasının sebebi elaman yetişmemesi. Elaman sabretmiyor. İş kolay ve hemen öğrenilen bir iş değil” diye konuştu.
Bir yorgan hazır hale gelmesi için ne tür işlemlerden geçiyor?
Yorganın hazır hale gelmesi için gördüğü işlemlerden bahseden yorgan ustası Büyükkıroğlu, “Öncelikler ölçü ve ebata göre istenilen yorgan tek kişilik yada çift kişilik olarak ölçüsü hazırlanıyor. Yorganın içerisine konulacak yün isteğe göre az yada çok ince yada kalın olarak belirleniyor. Ölçüleri var standart ebat çift yada tek kişilik o ölçülere dayalı hazırlanıyor.
Yünler didilerek makinadan geçiriliyor ve kabarık hale getiriliyor. Sonra ölçüsü alınmış yorgan yüzlerinin içerisine konularak sopalanıyor ve dikilecek hale getiriliyor. Daha sonra ustası yorganı dikerek hazır hale getiriyor.
Bir yorgan hiç kalkmamak üzere 4 ile 5 saat arasında dikiliyor” diye konuştu.
News
